osoby 
słowa kluczowe
dowolne słowo 
Przedmiotem zainteresowania niniejszej sekcji będzie kwestia obecności i użyteczności zespołu nauk pomocniczych (posiłkujących) historię, w szczególności zaś dyplomatyki, genealogii, heraldyki, ikonografii historycznej, numizmatyki, paleografii oraz sfragistyki, w studiach nad najstarszymi dziejami władztwa piastowskiego. Chcielibyśmy spojrzeć nie tylko na możliwości płynące z ich umiejętnego wykorzystania w poznawaniu różnych aspektów jego funkcjonowania, od historii polityczno-społecznej, poprzez dzieje państwa i Kościoła, historię kultury, tak politycznej, jak intelektualnej, na ideologii władzy kończąc, zarówno w przeszłości, jak również obecnie, ale także nakreślić perspektywy ich przyszłego zastosowania.//Temat zgłasza Sekcja Nauk Pomocniczych Historii i Źródłoznawstwa przy Komitecie Nauk Historycznych PAN
The focus of this section will be the presence and usefulness of the auxiliary sciences of history, particularly diplomatics, genealogy, heraldry, historical iconography, numismatics, palaeography, and sigillography, in the study of the earliest history of Piast rule. We aim to explore not only the possibilities that arise from their skillful application in understanding various aspects of the functioning of Piast power—from political and social history, to the history of the Church, cultural history (both political and intellectual), and the ideology of power—both in the past and in the present, but also to outline perspectives for their future use.//Topic proposed by the Section of Auxiliary Sciences of History and Source Studies at the Committee of Historical Sciences of the Polish Academy of Sciences (PAN)
Dotychczasowe badania dotyczące postaci wawelskiego całożercy zamykają się w obrębie kilku dyscyplin naukowych: historii, literaturoznawstwa, archeologii. Literatura właśnie naprowadza nas na trop proweniencji stworzenia pojawiającego się w twórczości Wincentego Kadłubka. Miał on prawdopodobnie korzystać z popularnego ówcześnie tzw. Romansu o Aleksandrze - czyli opowieści o Aleksandrze Wielkim, które przez wieki (od III/IV w. n.e. po czasy nowożytne) krążyły w różnych wariantach treściowych i językowych. Co ciekawe - nie wszystkie warianty zawierają motyw kreatury (a więc tożsamej z bestią wawelską), a przynajmniej nie łacińskojęzyczne, z których mógłby czerpać Kadłubek. Koptyjski "Romans" ma być jedną z tych wersji, które zawierają tzw. smoczy epizod (drugą jest wersja syryjska). Intencją mego wystąpienia - jako filologa klasycznego i koptologa - jest zbadanie (i komentowany przekład) tekstu koptyjskiego "Romansu" pod kątem weryfikacji słuszności tezy o obecności "smoczej kwestii".
Wystąpienie dotyczyć będzie historii polskich badań nad hagiografią w kontekście rozwoju nauk pomocniczych historii. Rewolucyjne przedsięwzięcie bollandystów, wielkie projekty wydawnicze zapoczątkowane w XIX w., ówczesny i późniejszy rozwój historiografii, a przede wszystkim krytyki zewnętrznej źródeł historycznych – w jakim stopniu i w jakiej konfiguracji czynniki te wpłynęły na polskie studia nad żywotami świętych? Szczególny nacisk położony zostanie na krajowe edytorstwo – wszak wypracowane przez wydawców treści i metody zdeterminowały po dziś dzień naszą wiedzę o ilościowych (i mniejszym zakresie jakościowych) aspektach pisania i recypowania tekstów hagiograficznych w polskim średniowieczu. Ostatnia część wystąpienia poświęcona zostanie wskazaniu obiecujących dróg wyjścia z relatywnego impasu, w jakim znalazły się badania nad polskim żywociarstwem.
Badania nad narracją średniowieczną w Polsce zaowocowały już wieloma studiami. Badacze analizowali różnego rodzaju teksty sięgając też do różnych metod badań narracji. Różnorodność stosowanych technik choć sama w sobie korzystna dla wyników badań, utrudniała jednak wzajemną komunikację i ewaluację uzyskanych wyników. Podstawowe problemy to dostosowanie narzędzi analizy do badanych tekstów. Uwzględnienie różnic gatunkowych ( o ile mamy do czynienia z gatunkami tekstów) i weryfikacja technik badawczych i ich dostosowanie do konkretnych badań jest pilnym postulatem. Dwa kolejne zagadnienia, które chciałbym choćby zasygnalizować to przydatność tego rodzaju badań dla nauki historycznej, oraz ich stosunek do innych badań tekstowych np. językowych, czy studiów nad rękopisami. Chodzi tu też o stosunek narracji do całości źródła. Zasygnalizowania tej problematyki ma zachęcić do dyskusji na ten temat i zaproponowania własnych rozwiązań.
